ΓΙΑΝΝΕΝΑ: Ποια ιστορία κρύβουν αυτές οι 6 σπάνιες παλιές φωτογραφίες

Πως ήταν τότε τα Γιάννενα, ποια είναι τα διάφορα σημεία που φαίνονται με τους αριθμούς στις 6 αυτές σπάνιες φωτογραφίες.

Ξεκινώντας από το 1814 φτάνοντας κοντά στο τώρα, δείτε μέσα από αυτές μερικές σημαντικές σπάνιες...
στιγμές της ιστορικής διαμόρφωσης της πόλης.

ΙΩΑΝΝΙΝΑ (1920): Η περιοχή της "Σκάλας". Η πέτρινη αποβάθρα (1), στην οποία κατέληγαν τα ψαροκάικα της λίμνης διατηρήθηκε μέχρι το 1926. Η στάθμη της λίμνης έφτανε τότε μέχρι τα σπίτια της παραλίας, στα οποία στεγάζονταν τα "ταμπάκικα", δηλαδή τα βυρσοδεψεία (2). Ακόμη φαίνονται οι στρατώνες στα Λιθαρίτσια (3) και το περίφημο Μπαϊρακλή-Τζαμί της αγοράς (4). Διακρίνονται επίσης το κωδωνοστάσιο της Μητρόπολης (5) και το εξωτερικό φρούριο (6), καθώς και δύο γιαννιώτισσες (7) που πλένουν ρούχα. Η φωτογραφία κυκλοφόρησε σε κάρτ-ποστάλ από τον εκδότη Γ. Δημητριάδη.

ΙΩΑΝΝΙΝΑ (1893): Τμήμα φωτολιθογραφίας του Κ. Γρουνδμαν «εκ φωτογραφίας του 1893, ληφθείσης από του λόφου "τα δύο αδέλφια"», που δημοσιεύτηκε και στο βιβλίο του Ρέμεραντ (Gabriel Remerand) ''Αλής Τεπελενλής, Πασάς των Ιωαννίνων'', που εκδόθηκε στο Παρίσι το 1926. Η πόλη είναι ακόμη αραιοκατοικημένη και περιβάλλεται από λαχανόκηπους, αμπελώνες και πολλά μωαμεθανικά νεκροταφεία. Τα Γιάννενα, πριν από την απελευθέρωση (1913), είχαν δέκα επτά συνολικά οθωμανικά κοιμητήρια, γεγονός που έκανε ιδιαίτερη εντύπωση στον Πρόξενο της Γαλλίας Πουκεβίλ στις αρχές του 19ου αιώνα. Στη φωτογραφία διακρίνεται το αρχοντικό του Βαρζέλη (1), στην τότε Πλατεία Μνημάτων (σημερινή Αρχιεπισκόπου Σπυρίδωνος), που ήταν η σημαντικότερη, ίσως, πλατεία της πόλης (2). Συνέχεια της πλατείας είναι η οδός Ελισάβετ Καστρισόϊα (κάτω από την νέα Ζωσιμαία Σχολή) με το σπίτι του Περικλή Μελίρρυτου ανάμεσα στα αρχοντικά της (3). Ακόμη διακρίνονται, η μεγαλοαστική οδός Παύλου Μελά (4), η περιοχή "Μάτσικα" (5), που ήταν ακατοίκητη, και το ογκώδες αλλά επιβλητικό κτίριο του Ορφανοτροφείου Γεωργίου Σταύρου (6), στο "Γυαλί Καφενέ", που μόλις είχε αποπερατωθεί. Τέλος δεξιά στη φωτογραφία είναι η εκκλησία του Αρχιμανδρείου (7), με το παρακείμενο νεκροταφείο. Στο αριστερό άκρο εικονίζονται η παλαιά χριστιανική συνοικία ''Καραβατιά'' (8) και το χωράφι στο οποίο σήμερα βρίσκεται το Βαλάνειο Δημοτικό Σχολείο (9).

ΙΩΑΝΝΙΝΑ (1890): Η άποψη της πόλης από το λόφο της Αγίας Τριάδας. Εκτός από μερικά από τα 17 τζαμιά, που υπήρχαν τότε στην πόλη και τις ακροπόλεις του Κάστρου, απεικονίζεται η συνοικία Καραβατιά και το διώροφο σπίτι με τη σοφίτα (1), το οποίο διατηρείται και σήμερα στην οδό Βλαχάβα( βλ. σελ. 79). Στο βάθος το Νησί της Παμβώτιδας, χωρίς όμως το πευκόδασος που το καλύπτει, αφού αυτό δημιουργήθηκε στην περίοδο του μεσοπολέμου. Η φωτογραφία αυτή του Αλκιβιάδη Λαμπρινού κυκλοφόρησε ως καρτ-ποστάλ από τον εκδότη Ι. Ιωαννίδη, ο οποίος είχε ειδικότητα στα επιστολικά δελτάρια και κατέλειπε μεγάλο αριθμό από αυτά με ενδιαφέροντα θέματα της πόλης και της ευρύτερης περιοχής. Οι κάρτ-ποστάλ αποτελούν πολύτιμη πηγή οπτικών πληροφοριών για τα Ιωάννινα των αρχών του 20ου αιώνα.

ΙΩΑΝΝΙΝΑ (1814): Είναι η παλαιότερη γνωστή απεικόνιση των Ιωαννίνων. Η σπανιότατη αυτή γκραβούρα φιλοτεχνήθηκε το 1814 από τον άγγλο ευγενή Ρίτσαρντς (Theophilus Richards) εκ του φυσικού, όπως σημειώνει ο ίδιος στον υπότιτλο του έργου. Ο ξένος καλλιτέχνης αποδίδει θαυμάσια το μέγεθος και τον πλούτο των κτιρίων που υπήρχαν στην πόλη στις αρχές του 19ου αιώνα (πριν από την πυρκαγιά του 1820). Στην εικόνα διακρίνονται το Φετιχιέ Τζαμί (1), τα σεράγια του Αλή (2), το τείχος της νότιας Ακρόπολης (3), το εξωτερικό φρούριο (4) και ο οικισμός του Κάστρου (5). Η πόλη των Ιωαννίνων αποτέλεσε προσφιλές θέμα των περιηγητών της εποχής αυτής, που ήρθαν να επισκεφτούν τον Αλή και διέθεταν καλλιτεχνική φλέβα. Από τα σωζόμενα έργα ξεχωρίζουν εκείνα των Χόλλαντ, Κόκερελλ, Ντυπρέ (Louis Dupre, 1789-1837), Μπερεσφορντ (George de la Poer Beresford, 1777-1862) και του διάσημου Εδουάρδου Λήρ (Edward Lear, 1812-1888).

Η ΚΑΤΩ ΠΛΑΤΕΙΑ (1925): Το ωραιότατο αυτό επιστολικό δελτάριο εκδόθηκε από το Ναπολέοντα Πατσούκα και φέρει τον υπότιτλο «Ενθύμιον Ιωαννίνων». Αριστερά διακρίνεται το ιστορικό Ξενοδοχείο "Αβέρωφ" (1) με το μεγάλο ανοικτό εξώστη προς την πλατεία, από τον οποίο εκφωνούσαν τους προεκλογικούς τους λόγους όλοι οι πολιτικοί αρχηγοί μέχρι το 1955, που κατεδαφίστηκε. Δεξιά διακρίνεται το σημερινό ξενοδοχείο "Βρετάνια" (2) και στο βάθος ο μιναρές του τζαμιού "Ναμάς-Γκιάχ" (3), που σημαίνει οίκος προσευχής και ανεγέρθηκε το 1484 στη θέση του ναού της Αγίας Παρασκευής. Το Ναμάς-Γκιάχ βρισκόταν στο χώρο της σημερινής Νομαρχίας. Στο βάθος του δρόμου σταθμεύουν τα ιππήλατα αμάξια (παετόνια) (4), ενώ τα τραπεζάκια του καφενείου "Κωνσταντινούπολη" (5) καταλαμβάνουν και μέρος του οδοστρώματος, αφού τα αυτοκίνητα δεν έχουν εμφανιστεί ακόμη στην πόλη. Στο δεξιό της φωτογραφίας δυο γιαννιώτισσες ντυμένες στα άσπρα κάνουν τη βόλτα τους συνοδευόμενες από υπέρκομψο κύριο (6), ενώ ακριβώς πίσω τους γυναίκα της υπαίθρου (7), με το γαϊδουράκι της, στο δρόμο της επιστροφής από την αγορά, όπου πούλησε τα προϊόντα της.

Η ΚΑΤΩ ΠΛΑΤΕΙΑ (1915): Η κάτω πλατεία, λίγα χρόνια μετά την απελευθέρωση, σε κάρτ-ποστάλ της εποχής. Η κεντρική αυτή πλατεία των Ιωαννίνων άλλαξε πολλά ονόματα. Μετά την απελευθέρωση ονομάστηκε "Πλατεία Ομόνοιας", για να γίνει αργότερα "Κωνσταντίνου Ελευθερωτού", ονομασία που διατήρησε μέχρι το 1975. Από τότε μέχρι σήμερα ονομάζεται "Πλατεία Δημοκρατίας". Οι Γιαννιώτες, όμως, αγνόησαν όλες αυτές τις μετονομασίες και πάντα την αποκαλούσαν -και την αποκαλούν- "Κάτω Πλατεία".

πηγή: alekosdigital