Τετάρτη 31 Μαΐου 2017

Αρχαιολογικοί Διάλογοι 2017 - Εορτασμός Παγκόσμιας Ημέρας Αρχείων στο Σουφαρί Σαράι

Με ιδιαίτερη χαρά, το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και η Εφορεία Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων σας καλούν σε μία ξεχωριστή διοργάνωση, τους Αρχαιολογικούς Διαλόγους 2017, που θα γίνουν στα Γιάννενα από την 1η έως τις 4 Ιουνίου 2017 σε μνημεία του Κάστρου του Ιωαννίνων.
Για τέσσερις μέρες μετέχουμε στην πόλη σε μια γιορτή διαλόγου και ουσιαστικής διεπιστημονικής συνεργασίας γύρω από τις χρήσεις και την κοινωνική σημασία της αρχαιότητας, των αρχαιοτήτων και της πολιτιστικής κληρονομιάς στο παρόν. Παράλληλες θεματικές συνεδρίες στα μουσεία και τα μνημεία του Ιτς Καλέ, ανοικτές συζητήσεις, εκθέσεις, εργαστήρια, καλλιτεχνικές εγκαταστάσεις, εικαστικά...
δρώμενα, συναυλίες, περίπατοι και προβολές ταινιών συνθέτουν το πρόγραμμά μας, που φέτος φέρει τον τίτλο “Μετακινήσεις: Τόποι, μνήμες, υλικότητα”.

Τι είναι ωστόσο οι Αρχαιολογικοι Διάλογοι; Πρόκειται για μια δυναμική  συλλογικότητα επιστημόνων  και εικαστικών που ενδιαφέρονται για τον ρόλο του παρελθόντος και της αρχαιολογίας στο παρόν, και προσεγγίζουν κριτικά την ιστορία, τις αξίες και τις νοηματοδοτήσεις της πολιτιστικής κληρονομιάς και του υλικού πολιτισμού σε όλα τα επίπεδα: κοινωνικό, ιδεολογικό, χωρικό, αισθητικό, πολιτισμικό.
Τα ολοένα και αυξανόμενα μέλη αυτής της κοινότητας συναντιούνται, κάθε χρόνο σε μια διαφορετική πόλη της Ελλάδας, που συνδυάζει τη λειτουργία της εκάστοτε Εφορείας Αρχαιοτήτων και σχετικών πανεπιστημιακών Τμημάτων και, και προτείνουν με τις ανακοινώσεις και τις δράσεις τους ένα ανοιχτό και άκρως συμμετοχικό πεδίο συνεργασίας στον τομέα της πρόσληψης  και ερμηνείας της πολιτιστικής κληρονομιάς, υλικής και μη, όλων των ιστορικών περιόδων.
[Ωστόσο, οι ΑΔ είναι πολλά περισσότερα από ένα συμβατικό συνέδριο.]
Έτσι, μετά τη συνάντηση της Αθήνας το 2015 και της Μυτιλήνης το 2016, οι Αρχαιολογικοί  Διάλογοι 2017 θα φέρουν στα Γιάννενα  όχι μόνο αρχαιολόγους αλλά και πλήθος ανθρώπων από άλλους χώρους: ανθρωπολόγους και άλλους κοινωνικούς επιστήμονες, ιστορικούς, ιστορικούς της τέχνης, αρχιτέκτονες, μουσειολόγους, ιστορικούς της λογοτεχνίας, εικαστικούς καλλιτέχνες, μουσικούς, κινηματογραφιστές αλλά και όποιον άλλο θέλει να συμμετέχει σε μια ποικιλία σχετικών δράσεων στον αστικό ιστό των Ιωαννίνων και τη γύρω περιοχή.
Φέτος η διοργάνωση γίνεται από το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων. Υποστηρίζεται ενεργά από το Ιστορικό Αρχείο Ηπείρου που εδρεύει στο Σουφαρί Σαράι, όπου και θα γίνει η έναρξη του Συνεδρίου την Πέμπτη 1 Ιουνίου στις 7μμ, τον Σύλλογο Ελλήνων Αρχαιολόγων, το ΤΕΙ Ηπείρου, το Μουσείο Αργυροτεχνίας του Δικτύου Μουσείων του ΠΙΟΠ, το Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Ιωαννιτών, και τον Σύλλογο Ελλήνων Αρχαιολόγων.
Την οργανωτικής Επιτροπής συγκροτούν οι: Κωνσταντίνος Σουέρεφ, προϊστάμενος της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων, Ελένη Βασιλείου, αρχαιολόγος της Εφορείας, η Κατερίνα Κωνσταντίνου, ιστορικός τέχνης και οι Βασίλης Νιτσιάκος, Κωνσταντίνα Μπάδα, Ανδρέας Βλαχόπουλος, Άρης Σαραφιανός Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και η ομιλούσα, όλοι από το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων.
Οι Διάλογοι διεξάγονται με κάθε σοβαρότητα αλλά χωρίς καμιά σοβαροφάνεια. Μας εναδιαφέρει η ουσιαστική ανταλλαγή απόψεων, οι συζητήσεις μεταξύ μας αλλά και με το κοινό, οι δημιουργικές συναντήσεις ανθρώπων με διαφορετικό γνωστικό υπόβαθρο και η εμπλοκή φοιτητών και νέων ανθρώπων. Γι ‘ αυτό στο ίδιο πάνελ θα δείτε να συζητούν [άνθρωποι από διαφορετικούς επιστημονικούς και επαγγελματικούς χώρους και δράση,] φοιτητές όλων των βαθμίδων, καθηγητές ελληνικών και ξένων πανεπιστημίων, εργαζόμενοι σε μουσεία, εφορείες αρχαιοτήτων και άλλους οργανισμούς, συγγραφείς, ανεξάρτητοι ερευνητές και καλλιτέχνες και, φυσικά, το ευρύ κοινό, χωρίς ιεραρχίες και αποκλεισμούς.
Γιατί όμως οι μετακινήσεις ως θεματικός άξονας; Θα περίμενε κανείς ότι η τρέχουσα πολιτική συγκυρία καθιστά τις ανθρώπινες μετακινήσεις αυτονόητο πεδίο έρευνας και κοινωνικής δράσης-- και σε μεγάλο βαθμό η σύνδεση των Διαλόγων με αυτές είναι αυτονόητη και αναπόφευκτη. Ωστόσο, τις επόμενες μέρες, στον μαγευτικό χώρο του Ιτς Καλέ στο Φετιχιέ Τζαμί, στο Βυζαντινό Μουσείο, την Πυριτιδαποθήκη, αλλά και το φιλόξενο Μουσείο Αργυροτεχνίας θα ακούσουμε για πλήθος άλλων μετακινήσεων: για επιστημολογικές μετακινήσεις ανάμεσα στην αρχαιολογία και τη λογοτεχνία, την ιστορία της τέχνης και την επιμέλεια εκθέσεων, για μουσεία και μετανάστευση, για την ελληνική διασπορά στις Ηνωμένες Πολιτείες, για την πολιτική οικονομία των μετακινούμενων αρχαιολόγων της κρίσης, για τη διαλεκτική της διάσωσης και της απώλειας μνημείων και αντικειμένων, για μνημονικά τοπία δικά μας και άλλα, για αρχιτεκτονικά νεο-ερείπια, για αρχαιολογία, αρχιτεκτονική και ψυχανάλυση, για τον ρόλο των κοινωνικών δικτύων στη δημόσια αρχαιολογία και πολλά άλλα.
Θα εστιάσουμε σε λιγότερο γνωστές όψεις της πολιτιστικής μας κληρονομιάς όπως είναι η οθωμανική, σε αποσιωπημένες ερμηνείες αναγνώσεις και αναγνώσεις του παρελθόντος, στη συμβολή της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς στην ένταξη προσφυγικών πληθυσμών και στην πρόληψη περιβαλλοντικών καταστροφών, σε ζητήματα προστασίας του μνημειακού πλούτου της χώρας, ανστηλώσεων και παραγωγωγής αντιγράφων, αλλά και σε κριτικές προσεγγίσεις της ιστορίας της αρχαιολογικής έρευνας και περιήγησης, στην Ήπειρο, την Αλβανία, τα Βαλκάνια και αλλού.
►Το συνέδριο ξεκινά λοιπόν την Πέμπτη 1 Ιουνίου στις 7μμ   στην αίθουσα εκδηλώσεων του Ιστορικού Αρχείου Ηπείρου στο Σουφαρί Σαράι στο Κάστρο των Ιωαννίνων με μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ανοιχτή συζήτηση με τίτλο
"Για τη σημασία της αρχαιολογίας και της πολιτιστικής κληρονομιάς στο σήμερα".
Σε αυτήν μετέχουν οι:
-Δημήτρης Πλάντζος, Αναπλ. Καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας, Πανεπιστήμιο Αθηνών: "Σε τι χρησιμεύει μια αρχαιολογία της μετακίνησης στο παρόν;"
-Βασίλης Νιτσιάκος, Καθηγητής Κοινωνικής Λαογραφίας, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων: "Από το κουρμπέτι στη μεταμοντέρνα διεθνικότητα".
-Ελεάνα Γιαλούρη, Επίκουρη Καθηγήτρια Κοινωνικής Ανθρωπολογίας, Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών: " Μετακινήσεις μεταξύ ανθρωπολογίας, αρχαιολογίας και σύγχρονης τέχνης"
-Γιάννης Χαμηλάκης, Καθηγητής Αρχαιολογίας και Νεοελληνικών Σπουδών, Brown University: "Για μια αρχαιολογία της σύγχρονης μετανάστευσης".
Συντονίζει η ομιλούσα, Επίκουρη Καθηγήτρια Μουσειολογίας, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων.
►Το ίδιο βράδυ, στις 9 μμ, στον εκθεσιακό του Ιστορικού Αρχείου θα εγκαινιαστεί η έκθεση “Terra Incognita” των φοιτητών  της Σχολής Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Τη βραδιά θα κλείσει ένα μουσικό σχόλιο από την ομάδα ΗΝΟΡΟ.
Στην όλη διοργάνωση μεγάλο ενδιαφέρον συγκεντρώνει η τέχνη, είτε ως χώρος ζυμώσεων και παραγωγής κριτικού λόγου για το παρόν και το παρελθόν είτε ως πεδίο σύγχρονης εικασικής δράσης. Έτσι, εκτός από τις εκθέσεις που φιλοξενούνται και την Terra Incognita, παρουσιάσεις εικαστικών δράσεων, θα έχουμε την ευκαιρία να πάρουμε μέρος σε εικαστικά εργαστήρια, διαδραστικές περφόρμανς, να επισκεφθούμε ητ έκθεση φωτογραφίας για τους Πομάκους της Άννης Βλαχοπούλου  αλλά και να συμμετέχουμε σε εκπαιδευτικά και άλλα εργαστήρια και περιπάτους στα μνημεία και τα μνημονικά τοπία της πόλης των Ιωαννίνων, φορείς διασταυρούμενων ταυτοτήτων, πολιτισμικών εκφράσεων και αναμνήσεων στο πέρασμα του χρόνου.
►Το βράδυ της Παρασκευής 2 Ιουνίου στις 9 μμ.,  το μουσικό σύνολο Narda δίνει μια ξεχωριστή συναυλία αφιερωμένη στη μουσική κληρονομιά της οθωμανικής περιόδου, στον υπαίθριο χώρο του Ιτς Καλέ στο Κάστρο των Ιωαννίνων.
Σε ένα χώρο τοπόσημο, που συγκεντρώνει ένα μνημείο ισλαμικής λατρείας, τα απομεινάρια του σεραγιού του Αλή Πασά, το Βυζαντινό Μουσείο και την εκκλησία των Αγίων Αναργύρων, ο Καθηγητής Μάρκος Σκούλιος, υπεύθυνος του Εργαστηρίου Βαλκανικής, Οθωμανικής και Ανατολικής  Μουσικής, Ιστορίας και Πολιτισμών του ΤΕΙ Ηπείρου με τη στήριξη του Πνευματικού Κέντρου του Δήμου Ιωαννιτών, φέρνει στο Ιτς Καλέ φοιτητές και μουσικούς του ΤΕΙ Λαικής και Παραδοσιακής Μουσικής της Άρτας που θα παίξουν και θα τραγουδήσουν μουσικές του παρελθόντος, του παρόντος, δικές μας και άλλων, μουσικές που, τελικά, ανήκουν σε όλους.
►Τέλος, μια ξεχωριστή βραδιά θα απολαύσουμε το Σάββατο 3 Ιουνίου, στις 9 μμ, στην αίθουσα εκδηλώσεων του Ιστορικού Αρχείου Ηπείρου στο Σουφαρί Σαράι στο Κάστρο των Ιωαννίνων, όπου θα προβληθεί η τελευταία ταινία του Δημήτρη Κουτσιαμπασάκου "Σιωπληλός Μάρτυρας" (2016), και αφορά επτά πρόσωπα που επιστρέφουν στην κλειστή πια φυλακή Τρικάλων και ανασυνθέτουν το παρελθόν της. Το παρών θα δώσει και ο ίδιος ο σκηνοθέτης, ο οποίος θα συζητήσει με το κοινό.
►Η προβολή της ταινίας και η συζήτηση με τον σκηνοθέτη ολοκληρώνουν τη θεματική συνεδρία των Αρχαιολογικών Διαλόγων 2017 με τίτλο: "Μετακινήσεις, υλικότητες και χώροι του παρελθόντος / τόποι του παρόντος. Ανιχνεύοντας  πεδία συνάντησης με την ετερότητα"  σε συντονισμό της Κωνσταντίνας Μπάδα, Καθηγήτριας Κοινωνικής Λαογραφίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, η οποία διοργανώνεται στον ίδιο χώρο στις 7.30 μμ.
Κλείνοντας, θέλουμε να ευχαριστήσουμε όλους όσοι στήριξαν το εγχείρημά μας με κάθε τρόοπο και να σας καλέσουμε σε ένα μοναδικό πολιτιστικό γεγονός που φέρνει τη συζήτηση και τον στοχασμό γύρω από την πολιτιστική κληρονομιά, την υλικότητα και τα μνημεία στο επίκεντρο μια κοινής εμπειρίας.
Πληροφορίες, πρόγραμμα, αφίσες εκδηλώσεων και άλλο υλικό στους διαδικτυακούς ιστότοπους:
-και στο λήμμα “Εκδηλώσεις” του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων: